De Bollwiller-peer is een hybride van een gewone peer en een meelbes (Sorbus aria). Hij produceert heerlijke, kleine, zoete en geurende peren ter grootte van een abrikoos.
GESCHIEDENIS
De oorsprong van de Bollwiller perenboom gaat terug tot de middeleeuwen in het kleine Elzasser stadje Bollwiller, dat toen het centrum van een heerlijkheid was. In het hart van deze heerlijkheid stond een kasteel, gebouwd in de 14e eeuw, waar het verhaal van deze peer begon.
De Bollwiller-peer, of "Rothbirle" zoals hij aanvankelijk werd genoemd, werd gecreëerd door baron Rodolphe van Bollwiller in de tuinen van dit kasteel tegen het einde van de 16e eeuw. Nadat hij in de tuin van de keurvorst van Montbéliard was geplant, werd de peer opgemerkt door Jean Bauhin, die hem vervolgens beschreef in zijn "Historia plantarum universalis" (encyclopedie van de planten geschiedenis).
In 1649 werden het kasteel en zijn tuinen verworven door Rheinhold van Rosen, waardoor het het "Domaine Rosen" werd. Tijdens de 18e eeuw speelde Jean Baumann, de tuinman van het landgoed, waarschijnlijk een belangrijke rol in de verspreiding van deze hybride peer en meelbes.
In de 19e eeuw onderging Bollwiller aanzienlijke veranderingen. Het kasteel werd gekocht door industriëlen die er een spinnerij installeerden. Desondanks bleef de Bollwiller-peer gedijen, vooral dankzij de Baumann-kwekerijen, die een belangrijke economische activiteit in de regio waren.
De Bollwiller-peer reisde vervolgens verder dan de Elzas. Hij werd in 1834 geïntroduceerd bij het Muséum national d'Histoire naturelle in Parijs, en vervolgens in het begin van de 20e eeuw in de Verenigde Staten. De meest voorkomende cultivar vandaag de dag is de "Shipova", afkomstig uit het voormalige Joegoslavië, mogelijk een kloon van de Bollwiller-peer.
Van het kasteel van Bollwiller tot aan botanische tuinen en arboretums over de hele wereld, is het verhaal van de Bollwiller-peer een verhaal van innovatie, verspreiding en aanpassing.
**Illustratie van de Bollwiller-peer, oorspronkelijk genoemd Poirier de Pollviller**
BESCHRIJVING VAN DE BOLLWILLER-PEER
De Bollwiller-peer is een middelgrote boom die een hoogte van 15 tot 20 meter kan bereiken, afhankelijk van de onderstam waarop hij is geënt. Hij heeft een bruin-zwarte schors en zijn bladeren zijn aan de bovenkant groen en glanzend, terwijl ze aan de onderkant witter en zacht aanvoelen. De bladeren verschijnen tegelijk met de bloemen.
De bloemen van deze boom zijn zeer esthetisch. Ze zijn gegroepeerd in trossen van 15 tot 25 bloemen en verspreiden een zeer aangename geur. Elke bloem is wit met vijf bloemblaadjes en heeft een diameter van ongeveer 2,5 cm wanneer ze volledig geopend is.
De vrucht van de boom lijkt op een kleine peer. Hij is ongeveer 2,5 tot 4 cm lang en 2 tot 3 cm breed. De kleur varieert van geel tot oranje en kan rood worden aan de zijde die aan de zon is blootgesteld. De vrucht heeft een zoete en zachte smaak, met een enigszins korrelige textuur, vergelijkbaar met die van een appel. Helaas zijn de zaden van de vrucht niet vruchtbaar (de boom wordt voornamelijk geënt).
De boom bloeit meestal van april tot mei en de vruchten kunnen worden geoogst van half augustus tot oktober.
**Proeverij van de Shipova-peer bij kwekerij Bois de Rode Bos (in België)**
VARIËTEITEN VAN HYBRIDE PERENBOMEN (SORBOPYRUS)
Er zijn verschillende variëteiten die circuleren in het netwerk van verzamelaars van bijzondere fruitbomen. Hier zijn de variëteiten van hybride perenbomen Sorbus x Pyrus die we hebben kunnen vinden. Sommige van deze variëteiten bevinden zich in onze kwekerijcollectie. Het is goed mogelijk dat sommige variëteiten hetzelfde zijn.
Bollwiller-peer
Originele hybride peer. De eerste die in de literatuur werd beschreven. Produceert middelgrote vruchten ter grootte van een abrikoos, met een diameter van 4 tot 5 cm.
Sorbopyrus de Bollwiller (foto Bois de Rode Bos)
Shipova
Waarschijnlijk afkomstig uit Servië (mogelijk een kloon van de originele hybride peer). De vrucht rijpt medio augustus. De vrucht is relatief klein (4-6 cm in diameter), met een traanvorm. De bladeren lijken op die van een appelboom. De boom produceert ronde, geel-oranje vruchten, ongeveer zo groot als een grote abrikoos. De zoete, pitloze vrucht heeft een delicate geur, vergelijkbaar met die van een roos.
Sorbopyrus Shipova (foto Germplasm Corvallis, USA)
Smokvarka
Ovale en ronde vrucht, rijpt medio augustus. De naam 'Smokvarka' is afgeleid van het Servisch of Macedonisch (nog te bevestigen) en verwijst naar het uiterlijk van de vrucht, die lijkt op "een kleine vijg". Het kan identiek zijn aan en een synoniem van Shipova en Sorbopyrus 'Bulbiformis'.
Sorbopyrus Smokvarka (photo Germplasm Corvalis, USA)
Tatarika (of tatarka, Tatarova)
Een andere afstammeling van de Bollwiller-peer, wijdverspreid in de Balkan.
Sorbopyrus Tatarika (photo Université de Brno)
Baciu 1
Verzameld in Roemenië op 30 augustus 1978 bij het experimentele station van Baciu (nabij Cluj). De vrucht wordt beschreven als klein en rond, mogelijk een wilde hybride van Pyrus nivalis.
Baciu 2
Een andere selectie afkomstig uit Roemenië. Vrucht van 4 tot 6 cm.
Enkele andere peer x lijsterbes hybriden, maar dichter bij de lijsterbes:
Krassavitsa
Hybride van een Sorbus aucuparia met een Pyrus communis
Ontwikkeld in Litouwen.
Er is weinig informatie beschikbaar.
Rubinovaja
Hybride die meer lijkt op de Sorbus dan op de Pyrus. Vooral geschikt voor verwerking.
Eliit
Sorbus aucuparia × Pyrus sp. × Sorbus aucuparia var. moravica
Een complexe intergenera hybride. Hybride die meer lijkt op de lijsterbes dan op de peer. Vooral geschikt voor verwerking. Boom van 4 tot 7 meter hoog.
Zoltaja
Een andere kruising uit Polen, maar hij lijkt veel meer op de lijsterbes dan op de peer. De vruchten zijn klein en rood-oranje. Vooral geschikt voor verwerking.
DE SORBOPYRUS In BELGÏE
De Bollwiller-peer en zijn klonen zijn relatief zeldzaam in België, voornamelijk te vinden in de tuinen van verzamelaars. Soms zijn ze te zien in arboretums. Bij Bois de Rode Bos hebben we de Shipova en de Tatarka, beide geënt op Sorbus aucuparia. De groei is traag in de eerste jaren. Echter, de geënte planten produceren snel; we hebben onze eerste peren al na slechts drie jaar geoogst. Deze kleine peren zijn uitstekend. Ze zijn zoet en geurig, en bieden een zeer aangename smaak in de mond. Ze hebben de neiging rood te worden aan de zijde die aan de zon is blootgesteld, wat we bijzonder aantrekkelijk vinden!
De Bollwiller-peer of Shipova is soms te .